Dağlık Karabağ’da Azerbaycan ordusu ilerleme devam ederken
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den çok da sürpriz olmayan bir teklif
geldi. Rusya Devlet Başkanı Putin, 2007 yılından beri masada olan daha sonra
‘Lavrov Planı’ adı verilen planı yeniden gündeme getirdi. Lavrov Planı’nında 3
aşamalı bir barış öngörülüyordu. İlk adım olarak Ermenistan’ın işgal ettiği 7
reyondan 5’ini (Ağdam, Fuzuli, Zengilan, Cebrail ve Gubadlı) hemen iade
edecekti. İkinci adımda Dağlık Karabağ Bölgesi’ne geçici ara statü verilecekti.
Üçüncü adımda ise geriye kalan diğer 2 reyon Laçin ve Kelbecer Azerbaycan’a
iade edilecekti. Ermenistan’ın yanaşmadığı teklif şimdi Putin tarafından
yeniden gündeme getirildi. Ancak planda Ermenistan’ın çekilmesi öngörülen 5
reyondan 4’ü ( Fuzuli, Zengilan, Cebrail ve Gubatlı) Azerbaycan ordusu
tarafından ele geçirildi. Ağdam’ın ele geçirilmesi de an meselesi. Ağır
darbeler yiyen Ermenistan ordusunun Laçin ve Kelbeçer’de de tutunması imkansız
görülüyor. Rusya’nın teklifi Ermenistan’ı kurtarmak için bir hamle olarak
görüldü.
ÇÖZÜME 2+2 MODELİ
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Öğretim Görevlisi, Rusya ve Avrasya Uzmanı Prof. Dr. Toğrul İsmail, Azerbaycan’ın 5+2 teklifini artık kabul etmeyeceğini söyledi. “Azerbaycan önümüdeki günlerde Laçin koridoruyla Şuşa’yı alırsa bırakın 5+2’yi bırakın Dağlık Karabağ’ın özerk statüsü bile gündemden kalkar” diyen İsmail, “Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in 2+2 yani, Azerbaycan Ermenistan karşı karşıya oturacak. Onların açık müttefikleri, Rusya ile Türkiye. Bu mesele böyle çözülür. Putin iş bu noktaya gitmesin diye İran’ı ve diğer ülkeleri katmaya çalışıyor. Böylece elini güçlendirmeyi ve Türkiye ile Azerbaycan üzerinden baskıyı artırmaya çalışıyor. İran bu konuda direkt Ermenistan’a destek veren ülkedir. Fransa Minsk eş grup başkanlarının burada ne işi var. Onlar, özellikle Fransa tarafsızlığını kaybetti. Burada ABD’nin rolü bile önemli değil.” şeklinde konuştu. Azerbaycan ile Ermenistan arasında kalıcı barışın garantörünün Rusya ve Türkiye olacağını kaydeden İsmail şunları kaydetti:“Azerbaycan Karabağ’da kültürel özerklik öneriyor. Azerbaycan’a bağlı olacak ama Ermeni halkı dilini, kültürünü hiçbir engelle karşılaşmadan istediği gibi yaşayacak. Bu haklar zaten şu an Azerbaycan’da yaşayan tüm etnik gruplara tanınıyor. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermeniler bizim vatandaşımız onlara sahip çıkacağız diyor. Bugün Azerbaycan’da 30 bin Ermeni yaşıyor.”
Bu son çırpınış
Azerbaycan’ın işgal altındaki 4 reyon da önemli başarı kaydettiğini hatırlatan Atlas Stratejik Araştırma Merkezi Başkanı Elhan Şahinoğlu da “Bir bölge de önümüzdeki günlerde boşaltılacak. Dolayısıyla Putin’in 5+2 önerisi bu durumda sadece son çırpınıştır. Rusya masada Ermenistan’ın kaybetmesini istemiyor. Azerbaycan zafer kazansın da istemiyorlar. ” dedi.Azerbaycan’ın 20 yıldır bu günleri beklediğini hatırlatan Şahinoğlu, “Putin’in birkaç gün önce bir açıklaması oldu. Bu savaş Ermenistan’da geçmiyor ki biz ona gidelim. Artık yukarı Karabağ’a Rus askeri girmeyecek. Azerbaycan savaşa kadar gündeme getirdiği statü meselesi artık gündemde değil. Şimdi masada biz dikte ederiz. Bu defa sorunu kökten çözmek lazım” dedi. Ermenistan, Rusya, Türkiye ve Azerbaycan’ın masada olması gerektiğini aktaran Şahinoğlu, “Nasıl ki Suriye’de Cenevre süreci var Astana süreci var. Burada da bu dörtlü olmalı. Savaş başladığından beri Putin, Erdoğan ile iki kez telefonda görüştü. Rusya artık Türkiye’nin varlığını kabul etmek zorunda kaldı. Ankara’nın desteği, baskıları ortadan kaldırıyor. Türkiye varken, sahada da masada da Azerbaycan’a kimse birşey dayatamaz” ifadelerini kullandı.
YORUMLAR