Türkiye ve Macaristan hükümetlerinin iş birliğiyle
restorasyonu yapılan Macaristan’daki Osmanlı dönemi eserlerinden Gül Baba
Türbesi’nin açılışı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Macaristan Başbakanı
Viktor Orban, TİKA Başkanı Dr. Serdar Çam ve Gül Baba Vakfı Başkanı Adnan
Polat’ın ev sahipliğinde yoğun bir katılım ile gerçekleşti.
Adnan Polat: “Gül Baba’nın taşıdığı değerlere sahip
çıkacağız”
Gül Baba Vakfı Başkanı Adnan Polat, konuya ilişkin yaptığı
değerlendirmede, Avrupa’nın en kuzeyindeki Osmanlı dönemi eseri olma özelliği
taşıyan Gül Baba Türbesi’nin yüzyıllar içerisinde defalarca onarıldığını ve
restore edildiğini belirterek, “TİKA’nın önderliğinde 6 Eylül 2016’da
başlayan ve yaklaşık 2 yıl süren, bugüne kadarki en kapsamlı restorasyon
çalışması yapılmıştır. Bu çerçevede, türbe içinde ve dışında arkeolojik kazılar
ve raspa araştırmaları gerçekleştirilmiş, türbe ahşap pencereleri, zemin
kaplamaları ve taş duvarları esasına uygun biçimde restore edilmiş olup bugünkü
halini almıştır” dedi.
Türk Macar dostluğunun simgesi bu nadide eserin
restorasyonunu başarılı bir şekilde gerçekleştiren başta TİKA, MNV ve KKBK
olmak üzere ilgili tüm kurumlara ve kişilere teşekkür eden Polat, “Türk
İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve Macaristan Ulusal Varlık
Yönetimi A.Ş (MNV) eşit miktarda fon ayırarak türbenin yenilenmesini
sağladılar. Gül Baba Vakfı Başkanı olarak kendim ve ekibim adına bundan sonra
bizim de en önemli misyonumuz; Gül Baba’nın taşıdığı değerlere sahip çıkarak,
iki milletin tarihine, kültürüne ve sosyal yaşamlarına katkıda bulunmak, aynı
zamanda ticari ilişkilerini de pekiştirmek olacaktır” diye konuştu.
Türk kültürünün ve medeniyetinin dünyaya yayılmasında
varlığıyla hizmet eden, bugün de türbesiyle Türk-Macar dostluğunun nişanesi
olan Türk tarihinin önemli şahsiyetlerinden Gül Baba'nın Türbesi Budapeşte’nin
en güzide bölgelerinden Tuna Nehri'ne bakan Rozsadomb'da (Gül Tepesi) yer
alıyor.
Esas ismi Cafer olan Gül Baba, Veli Baba Dergâhına mensup
bir Bektaşi dervişi olarak tanınıyor. Osmanlı İmparator’u Kanuni Sultan
Süleyman 1500’lü yıllarda Mohaç, Zigetvar, Budin’in Roma-Germen taciziyle
üzüldüğü yıllarda her zaman Macarların yanında olmuş ve son gelişinde yanında
Gül Baba’yı da getirmiştir. Gül Baba, 1531-1541 yılları arasında Kanuni Sultan
Süleyman’ın emriyle on sene Budin’de kalmış, kendini iki ülke arasındaki
kardeşliği, hoşgörüyü ve halkların dostluğunu pekiştirmeye adamıştır. Elinde tahta
kılıcı, başında sarı kırmızı gülü ile her daim Gül Baba diye anılmış, yüz yılı
aşan ömrünün son senelerini Budin’de geçirmiştir. 1541 yılında Budin Savaşı’nda
şehit düşen Gül Baba’nın, Şeyhülislam Ebussuud Efendi’nin kıldırdığı ve 200 bin
kişinin katıldığı rivayet edilen cenaze namazına Kanuni Sultan Süleyman da
katılmıştır. Gül Baba Budapeşte’de, Tuna’ya ve Peşte’ye nazır, çok güzel
manzaralı bir tepeye gömülmüştür. Buraya ‘Gültepe’ adı verilmiş, 1543-1548
yılları arasında şu anda bulunduğu türbe yaptırılmıştır.
Gül Baba Türbesi, yüzyıllar içinde çeşitli değişimlerden ve
dönemlerden geçti. Türbe ve Gül Baba’nın aziz hatırası, yüzyıllar boyunca
Türk-Macar dostluğunun simgesi olarak korunup yaşatıldı. 1914’te tarihi eser
olarak tescil edilen Gül Baba Türbesi, 1962’den bu yana da müze olarak ziyarete
açık durumda.
